Maandag 6 maart is aan het einde van de middag de heringerichte locatie van het 1 aprilmonument op Bastion IX officieel in gebruik genomen. De 1 April Vereniging heeft samen met de gedeputeerde voor cultuur en erfgoed, Willy de Zoete de heringerichte locatie geopend. Tijdens de opening werden er ook toespraken gehouden door wethouder Janneke Postma en Ro & Ad Architecten.
Bastion IX is de locatie waar de Watergeuzen 450 jaar geleden via de Noordpoort de stad Brielle binnenvielen en de Spaanse overheersers verjoegen. Dit moment is een kantelpunt in de Tachtigjarige Oorlog. Op de locatie was weinig terug te vinden van deze belangrijke historische gebeurtenis. Sinds 2018 werkt de gemeente aan de herinrichting van de locatie, zodat de geschiedenis beleefbaar is en Bastion IX een inspirerende verblijfs- en ontmoetingsplek wordt voor inwoners en bezoekers.
De herinrichting bestaat uit een abstracte, houten replica van de Noordpoort. De afmeting van de poort is zo waarheidsgetrouw mogelijk, gebaseerd op archief, bouwhistorisch en archeologisch onderzoek. Op de locatie van het 1 aprilmonument is het verhaal van de bestorming van de middeleeuwse Noordpoort door de Geuzen beleefbaar gemaakt. Zo zijn er teksten en audio in de Noordpoort en is er een visualisatie van de aanlooproute van de Geuzen. De wallen zijn voorzien van tussenniveaus en in de Noordpoort is een subtiele verlichting gemaakt, waardoor Bastion IX goed bruikbaar is als verblijfsplek en als theatersetting.
De herinrichting maakt deel uit van een groter project. Vorig jaar is er een informatiebord geplaatst, een interactieve tentoonstelling over de gebeurtenissen op 1 april 1572 in de bunker op Bastion IX geopend en de Geuzen- en Martelerenroute vanaf Bastion IX naar de Bedevaartskerk aangelegd. Met deze projecten maakt de gemeente haar ambitie waar om de Brielse geschiedenis als “Eersteling der Vrijheid” voor bewoners en bezoekers in de openbare ruimte beleefbaar te maken. In combinatie met het Historische Museum Den Briel wordt zo de Tachtigjarige Oorlog voor een groot publiek ontsloten.
Uitvoering
Het ontwerp is gemaakt door Ro & Ad Architecten met als hoofdconstructeur Summum Engineering. Van Hese Infra BV heeft de werkzaamheden uitgevoerd. De belevingselementen zijn bedacht door Kinkorn en zijn uitgevoerd door Kloosterboer Decor BV.
De opwaardering van Bastion IX was zeker geen makkelijk proces. Het hoofdidee van een abstracte houten replica van de Noordpoort is tot stand gekomen op basis van de input van vele participanten. Desondanks had het project in de ontwerpfase te maken met zeer kritische inwoners en een kritische raad. Ook de financiële haalbaarheid was spannend. Gelukkig heeft de provincie Zuid-Holland het project omarmd en is het project mogelijk gemaakt door een subsidie via de Erfgoedlijn Historische Haringvliet.
