Kamermuziekfestival bij Natuurmonumenten

Drie jonge musici met oude zielen komen voor u spelen in Fort Uitermeer. De aanzet tot dit fort werd al meer dan 400 jaar geleden gelegd en werd versterkt tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Vandaag dient het als decor voor de viering van het honderdste geboortejaar van Piazzolla, variaties op de bekende aria van Beethoven ‘La ci darem la mano’ en Rossini. De altviool en hobo worden bespeeld door de Pedanozusjes en Sasha Witteveen bespeelt de contrabas. Inmiddels zijn zij ook al bekend bij het grotere publiek vanwege hun ontroerende optredens bij Podium Witteman, waar je Maria Pedano wellicht ook al hebt horen zingen. Vandaag zal zij een vocale bijdrage leveren bij Piazzolla.

Haejin en Charlotte spelen een aantal zeer beroemde duo’s voor viool en cello vandaag, zoals van Kodály en Ravel. Wat je misschien niet wist, is dat Ravel in de Eerste Wereldoorlog chauffeur was aan het front bij Verdun. Veel van zijn werken droeg hij later op aan deze oorlog. Ook de virtuoze bewerking van een Passacaglia van Handel door Halvorssen komt vandaag langs. De eerste beginselen van het Fort Nieuwersluis werden al gebouwd toen Handel nog rondliep.

Wat hebben Kreisler en fort Nigtevecht gemeen? Ze zijn ongeveer even oud, en Fritz Kreisler heeft nog voor Oostenrijk gevochten in de Eerste Wereldoorlog. Gelukkig kwam hij niet vast te zitten in een van de loopgraven maar raakte hij elders gewond en mocht daardoor naar huis. Zo kreeg hij de tijd om prachtige muziek te schrijven die Carla en het Cugnon Ensemble voor je gaan spelen. Chris Duindam heeft de muzikale leiding in dit programma, waarin de viool helemaal centraal staat. Er klinken virtuoze stukken en dromerige melodieën van nog een paar andere grote tijdgenoten: Dvořák, De Sarasate en Vaughan Williams. Meer dan een jaar is Carla Leurs samen met het Muziekinstrumentenfonds op zoek geweest naar “haar viool”. Die heeft ze nu gevonden: een prachtige oude Italiaanse viool die 250 jaar geleden gebouwd is door de befaamde Giovanni Battista Guadagnini.

Het verhaal van dit programma begint bij de geweldige Britse dirigent, klavecinist en musicoloog Christopher Hogwood (1941-2014) en zijn continue zoektocht naar ‘nieuw’ achttiende-eeuws repertoire voor het klavier. Gedurende zijn leven heeft hij een grote collectie opgebouwd met klaviermuziek die hem toegestuurd is door bibliotheken uit heel Europa. Na zijn dood is een substantieel deel daarvan aan Menno van Delft gegeven, met wie Artem een opname van de hoogtepunten uit deze verzameling hebben gemaakt. Vandaag speelt Artem een selectie van stukken van deze cd. Minder bekende componisten zoals Löhlein en Schwenke worden afgewisseld met hun illustere tijdgenoot Mozart.

‘Songs of Europe’ klinken vandaag in een fort dat ruim vóór de eenwording van Europa nog ter verdediging tegen andere Europese staten werd gebouwd. Gelukkig is het fort nu een monument en kun je genieten van virtuoze en melancholische muziekstukken, en alles wat daar tussenzit. Floor en Martin gaan gewoon voor the full monty: barok, romantiek, volksmuziek, modern. Een patchwork van stijlen en tijden aan elkaar geborduurd door twee fantastische musici.

Apollo streek vaak neer op de berg Helikon, woonplaats van de door hem beschermde muzen. Vandaag daalt hij af naar het Fort Nigtevegt, om de muzen aan te sporen het Helikon Quartet inspiratie te geven! Grote emoties als liefde, dromen en herinneringen zullen de revue passeren in het Tweede strijkkwartet van de jonge componist Ter Horst.

Nieuwe muziek op oude instrumenten, dat is waar het vandaag om gaat. De fortepiano, het instrument waar Mozart, Beethoven en Haydn voor componeerden, staat centraal. Op een bijzondere manier, want Mozart zul je vandaag niet horen. Nieuwe composities van Rembrandt zullen klinken, met improvisaties zoals die ook in vervlogen tijden op de toen ultramoderne fortepiano werden gespeeld. De violone van Tony, een historische contrabas, en de fluisterende percussie van Vinsent verhogen de sfeer in het Plofhuis.

Het prijzenwinnende Barbican Quartet is in Londen gebaseerd, maar komt vandaag speciaal naar Fort Nieuwersluis toe! Haar naam heeft het kwartet ontleend aan het Barbican Centre, een belangrijke plek voor de podiumkunsten in Londen. Sinds maart 2021 speelt violist James Dong mee, dit wordt dus meteen zijn première in het torenfort. Naast Schubert speelt het kwartet ook werk van de hoogbejaarde, nog levende componist Kurtág: Six Moments Musicaux uit 2005. Zes verhalende stukjes die bij elkaar passen net als de moments musicaux voor piano van Schubert. Alleen gaat het bij Kurtág over heel andere dingen, zoals het geluid van de voetstappen van een naderende vrouw. In het eerste Moment, Invocatio, wordt zelfs de muze aangeroepen, zoals de oude Grieken pleegden te doen. Dus wees voorbereid op een episch concert!

Het Beethovenjaar 2020 is jammerlijk in de soep gelopen. We verlengen zijn jubileumjaar en grijpen de kans om zijn prachtige en weinig gehoorde strijkkwintet voor twee violen, twee altviolen en een cello in C-groot te spelen. Hij schreef het stuk in 1801 in Wenen. Het prachtige strijkkwintet doet niet onder voor zijn veel bekendere strijkkwartetten. Oók in 1801, ruim tweeduizend kilometer verderop, schreef collega-componist en cellovirtuoos Luigi Boccherini zijn meesterlijke strijkkwintet, óók in C-groot. Heel toevallig, dat wel, maar groter konden de verschillen niet zijn. Daar waar Beethoven al vooruitkeek naar de romantiek, was Boccherini nog zeer met de barok verbonden. Het is niet bekend en bovendien zeer onwaarschijnlijk dat de twee grootheden elkaar ooit ontmoet hebben. Met dit concert, geheel in C-groot, ontmoeten de twee componisten elkaar alsnog. Maar liefst 220 jaar later, in Nigtevecht met Penta.

Vandaag speelt de geweldige Turkse violist Erten Deniz Ispir een programma dat je ver terug brengt in de tijd, nog ver voordat het verdedigingsfort Ellewoutsdijk gebouwd werd. Van Bach tot aan Franse hedendaagse muziek kun je je mee laten voeren in een tijdreis door de muziekgeschiedenis. Een geschiedenis van prachtige kunst en geen oorlogen!

Muziek en verhalen veranderen per streek en per verstreken tijd, maar naast elkaar gelegd zijn er opvallend veel analogieën. Verhaallijnen, motieven en archetypen keren terug of zijn nooit weg geweest. Van de verhalen uit Duizend-en-een-nacht tot de ballades uit de Appalachian Mountains. Van de sprookjes van Grimm tot de volksmuziek van de Griekse eilanden. De volkse karakters in vele kleurschakeringen. Veel van die volkse invloeden hebben hun weg gevonden in de klassieke muziek. Componisten lieten zich inspireren door de melodieën, ritmes, harmonieën en verhalen in hun moedertaal en uit hun vaderland. Soms met letterlijke citaten of thema’s, soms wat subtieler verwerkt in hun composities. Bájat neemt dat gegeven en vlecht haar eigen verhaal. Door het combineren van oude volksmuziek met bestaande klassieke muziek en nieuwe, eigen composities schrijft zij haar eigen verhaal. Een concert vol verrassing en herkenning. Alles behalve betekenisloos. Kom naar de Fort bij Nigtevecht en laat u verwonderen!

Chaos is het beginpunt van alle wetenschap, creativiteit en filosofie en leidt uiteindelijk tot een Gesamtkuntswerk, zo stelt het Chaos Quartet. Het programma van vandaag in dit stoere torenfort is dan ook een samensmelting van veel ideeën: een ode aan vrouwelijke en LGBTQ-componisten, een ode aan contrasten, aan Hongarije en Metal. Allemaal terug te horen in twee strijkkwartetten: Bosmans en Bartók!

Skazka is Russisch voor ‘sprookje’ of ‘verhaal’. Vandaag speelt het Skazka Kwartet verhalen van de natuur in muziek van Schumann en Takemitsu. Deze twee componisten lijken mijlenver uit elkaar lijken te staan, maar zijn verbonden door hun liefde voor de natuur. Schumann leefde ten tijde van de Romantiek, een tijd waarin enthousiasme voor de natuur centraal stond. Zijn Tweede strijkkwartet staat in F groot: de toonsoort van de natuur (denk aan Beethovens ‘Pastorale’). Ook de Japanse componist Takemitsu voelde zich sterk verbonden met de natuur. In zijn muziek streefde hij ernaar om ‘ware betekenis te geven aan de klanken die ons continu omringen’ en geeft hij uitdrukking aan de natuur in al haar facetten; of het nu gaat om de zee, de sterrenhemel, of de regen.

De Stelling van Amsterdam werd gebouwd tussen 1880 en 1920. 1920 is ook het jaar waarin strijkers voor het eerst gingen spelen op met staal omwikkelde darmsnaren. Dit was enerzijds een vooruitgang omdat de toon van de instrumenten verder kon dragen, anderzijds verloor men de warmte en een deel van de klankrijkdom van het instrument. Nu komt het goede nieuws: het Dudok kwartet speelt weliswaar op naar ‘moderne’ maatstaven omgebouwde oude instrumenten, hun moderne snaren hebben ze echter omgewisseld met de onomwikkelde darmsnaren die ook gebruikt worden door musici in de historische uitvoeringspraktijk. In deze relatief kleine en intieme ‘concertzaal’ kun je vandaag dus hun interpretatie van Brahms en Nørgård horen op klankrijke darmsnaren!

Chaos is het beginpunt van alle wetenschap, creativiteit en filosofie en leidt uiteindelijk tot een Gesamtkuntswerk, zo stelt het Chaos Quartet. Het programma van vandaag in dit stoere torenfort is dan ook een samensmelting van veel ideeën: een ode aan vrouwelijke en LGBTQ-componisten, een ode aan contrasten, aan Hongarije en Metal. Allemaal terug te horen in twee strijkkwartetten: Bosmans en Bartók!

Skazka is Russisch voor ‘sprookje’ of ‘verhaal’. Vandaag speelt het Skazka Kwartet verhalen van de natuur in muziek van Schumann en Takemitsu. Deze twee componisten lijken mijlenver uit elkaar lijken te staan, maar zijn verbonden door hun liefde voor de natuur. Schumann leefde ten tijde van de Romantiek, een tijd waarin enthousiasme voor de natuur centraal stond. Zijn Tweede strijkkwartet staat in F groot: de toonsoort van de natuur (denk aan Beethovens ‘Pastorale’). Ook de Japanse componist Takemitsu voelde zich sterk verbonden met de natuur. In zijn muziek streefde hij ernaar om ‘ware betekenis te geven aan de klanken die ons continu omringen’ en geeft hij uitdrukking aan de natuur in al haar facetten; of het nu gaat om de zee, de sterrenhemel, of de regen.

De Stelling van Amsterdam werd gebouwd tussen 1880 en 1920. 1920 is ook het jaar waarin strijkers voor het eerst gingen spelen op met staal omwikkelde darmsnaren. Dit was enerzijds een vooruitgang omdat de toon van de instrumenten verder kon dragen, anderzijds verloor men de warmte en een deel van de klankrijkdom van het instrument. Nu komt het goede nieuws: het Dudok kwartet speelt weliswaar op naar ‘moderne’ maatstaven omgebouwde oude instrumenten, hun moderne snaren hebben ze echter omgewisseld met de onomwikkelde darmsnaren die ook gebruikt worden door musici in de historische uitvoeringspraktijk. In deze relatief kleine en intieme ‘concertzaal’ kun je vandaag dus hun interpretatie van Brahms en Nørgård horen op klankrijke darmsnaren!