Archeologen van de gemeente Zutphen hebben afgelopen zondag (22 juni) een bijzondere ontdekking gedaan op het Rijkenhage: bij graafwerkzaamheden voor het eerste openbare (mindervaliden)toilet in de binnenstad van Vesting Zutphen werd fors middeleeuws muurwerk aangetroffen. Omstanders meenden direct een oude onderaardse gang hierin te herkennen, maar het blijkt te gaan om het gemetselde riool van het in 1397 gestichte Agnietenconvent (Adamanshuis).
Het middeleeuwse riool van het Agnietenconvent bestaat uit een afgedekte goot van 43 centimeter breed en iets meer dan een meter hoog met aan weerszijden een 56 centimeter brede muur opgetrokken uit kloostermoppen. De onderzijde van dit fors uitgevoerde metselwerk bevindt zich op 2,5 meter onder het huidige straatniveau. Het riool is opvallend goed bewaard gebleven en blijkt over een lengte van ruim zeven meter helemaal intact. Oorspronkelijk liep het riool van het Agnietenconvent onder de weg door en kwam uit op de Berkel. Bij eerder archeologisch onderzoek in 2018 is de uitmonding op de Berkel gevonden als dichtgezette boog in een middeleeuwse – en inmiddels gerestaureerde – kademuur.
Middeleeuws handschrift
Bijzonder is dat we over dit riool ook goede historische gegevens hebben. In een middeleeuws handschrift van het Agnietenconvent, dat in het Regionaal Archief Zutphen wordt bewaard, zijn twee pagina’s gewijd aan een uitvoerige beschrijving van de loop van de riolering en de plekken waar verstoppingen konden worden verwacht en hoe deze problemen het beste konden worden opgelost. Ook wordt vermeld wanneer het riool is aangelegd, namelijk toen men het jaar 1481 schreef onder onze eerbiedwaardige pater heer Derck vander Golde.
Vluchtgang
Overigens is het ruim vijf eeuwen oude riool begin september 1954 ook al aan het licht gekomen bij de sloop van een pand aan het Rijkenhage. Destijds werd deze ‘onderaardse gang’ geïnterpreteerd als vluchtgang voor de zusters van het Agnietenconvent. We weten nu dat dit niet klopt, maar de fluisterbootschippers hebben er een mooi verhaal voor teruggekregen.
Bron: Archeologen doen bijzondere ontdekking op het Rijkenhage – Erfgoedcentrum Zutphen
