Komt dat zien! Forten van Boven
De beleving van onze omgeving vanaf de grond verschilt volkomen met een blik vanuit de lucht. Het verrassende perspectief op Nederland van bovenaf toont een uniek door de mens ingericht landschap met veel water. En verdedigingswerken in dat oeroude polderlandschap, worden vanaf hoogte pas goed zichtbaar en inzichtelijk. Vanuit een vliegtuig zie je hun bijzondere vormen en hun strategische ligging. Dan pas ontdek je de diversiteit aan geometrische stervormen van 17de-eeuwse vestingsteden en de bladvormige grondvormen van 19de-eeuwse forten.
De Stelling van Amsterdam mocht zich in 2016 alweer 20 jaar UNESCO-Werelderfgoed noemen, en de Nieuwe Hollandse Waterlinie is genomineerd om op deze Werelderfgoedlijst terecht te komen als uitbreiding op de Stelling. Om dit te vieren is er een reizende duo-tentoonstelling Forten van Boven te zien.
Met een vogelvluchtperspectief op de waterrijke Hollandse polders of loodrecht van boven kan je je met enige verbeelding ook de onderwaterzettingen van een waterlinie voorstellen. Let op de hoofdwaterwegen en de sluizen in het waterwegenstelsel. Je ziet de fijnmazige onderliggende polderstructuur met dijken, kaden, vaarten en sloten waardoor ons land droog wordt gehouden, maar waarmee ook de militaire inundaties gerealiseerd konden worden.
Over 85 km verdeelde de inundatieorganisatie van de Nieuwe Hollandse Waterlinie (1815-1940) van Noord naar Zuid aaneengesloten groepen polders in inundatiekommen. Zo werden van Muiden tot Werkendam, tussen Zuiderzee (nu IJmeer) en Biesbosch, polders tot kniehoogte onder water gezet, 3 tot 5 km breed. Effectief militair watermanagement, gebruik makend van de eeuwenoude waterbeheersings systemen van de waterschappen, bezorgde een vijand een onoverkomelijke waterhindernis.
De Nieuwe Hollandse Waterlinie werd pas in 1951 opgeheven. En in 1963 werd de beschermende Kringenwet ingetrokken, die zorgde voor een open militair landschap. Vervolgens heeft hier en daar de verstedelijking toegeslagen, vooral rondom Utrecht, met nieuwe snelwegen en wijken als Overvecht, Lunetten en de universiteitscampus De Uithof. Maar andere, meer landelijke gebieden tonen nog nagenoeg het ongerepte linielandschap: langs de Vecht, de Diefdijk en in het Land van Altena.
Forten van Boven is vanaf april t/m oktober 2020 van dinsdag t/m zondag te zien op forteiland Pampus (Muiden) tezamen met de foto-expo Stelling van Boven. Prachtige blow-up luchtfoto’s van de Nieuwe Hollandse Waterlinie en Stelling van Amsterdam. Ze bieden een unieke blik op de veelal in het landschap verborgen forten en batterijen. Voor kinderen is er een speciale speurtocht langs de doeken, waarbij je een leuke prijs kunt winnen als je alle vragen goed hebt.
Beide exposities zijn gratis, je betaalt wel toegang tot het fort + de veerdienst. Bekijk de tentoonstelling hier ook online.
|
|
|
 Vesting Naarden |
