Zutphen behoort samen met Maastricht tot de oudste vestingsteden van Nederland. Wat Zutphen echt uniek maakt is haar 1700-jarige geschiedenis van ononderbroken uitbreiding en versterking van de nederzetting/stad. De sporen van deze lange vestinggeschiedenis tekenen zich vandaag nog steeds af in het straatbeeld, zoals op de afbeeldingen te zien is.
De geschiedenis van de vestingstad Zutphen begint al zo vroeg als in de vierde eeuw, wanneer de eerste versterkte nederzetting wordt gebouwd. In de late negende eeuw wordt er een ringwalburg aangelegd als reactie op een verwoestende Vikingaanval. Zutphen ontwikkelt zich dan tot een belangrijk machtscentrum binnen het Frankische en later Roomse Rijk, met telkens nieuwe versterkingen. Vanaf ongeveer 1200 krijgt Zutphen de status van een vrije handelsstad en begint het stadmuren te bouwen, die elke eeuw opnieuw worden gemoderniseerd en uitgebreid. In de Tachtigjarige Oorlog transformeert de stad tot een toentertijd echte moderne vesting. Zutphen staat op dat moment bekend als een van de sterkste vestingsteden van het land.
Bij de toevoeging van de modernere verdedigingswerken van Zutphen zijn uitzonderlijk grote delen van de laatmiddeleeuwse stadsmuren en -poorten bewaard gebleven. Met de tijd groeiden de verdedigingsmuren, de torens en de poorten met de stad samen, wat de binnenstad van Zutphen haar bijna sprookjesachtige middeleeuwse karakter geeft. Wanneer de Zutphense vesting in 1874 haar militaire functie verliest, worden veel van de vroegmoderne (van ongeveer 1500-1800 n. Chr.) stadsfortificaties gesloopt om ruimte te maken voor stadsuitbreiding. De hoofdstructuur van bastions en grachten blijft echter herkenbaar als een blauw-groen lint rond het historische centrum.
De gemeente Zutphen heeft met haar visie ‘Vesting van de Toekomst’ een ambitieus plan opgesteld om de bewaard gebleven vestingdelen weer beter met elkaar te verbinden en deze om te vormen tot een netwerk van parken, speeltuinen en wandelroutes. Hiermee wordt niet alleen de rijke historie van Zutphen als vestingstad beter zichtbaar, maar wordt er ook een belangrijke bijdrage geleverd aan de vergroening en het klimaatadaptief maken van de stad.
Welkom in Zutphen
Bezoek het mooie Zutphen en laat je verrassen door het rijke verleden van de oeroude vestingstad. Met maar liefst 430 rijksmonumenten en ruim 480 gemeentelijke monumenten biedt Zutphen een breed palet aan historische en culturele hoogstandjes. Daarnaast kent Zutphen een groot en divers aanbod aan winkels; van grote winkelketens tot boetiekjes en andere speciaalzaken. Na een mooie stadswandeling kun je tot rust komen op een van de vele gezellige terrassen
Erfgoedcentrum Zutphen
Het Erfgoedcentrum Zutphen is een gemeentelijk samenwerkingsverband van de afdelingen archief, archeologie en monumentenzorg van de gemeente Zutphen en Musea Zutphen als beheerder van de gemeentelijke historische collectie. Het erfgoedcentrum voert een programma uit langs vier actielijnen: collectiebeheer en ontsluiting, toegankelijkheid van monumentaal erfgoed, educatie en participatie en (academisch) onderzoek. Met een groot netwerk van instellingen en personen wordt er samengewerkt om het verhaal van Zutphen te vertellen. Zo wordt er permanent gewerkt aan kennisvermeerdering over het erfgoed van de gemeente, aan het delen daarvan via publicaties, nieuwsbrieven en het erfgoedportaal (de website), aan het ontsluiten van archieven en de beeldcollectie en voorwerpencollectie, aan het betrekken van de bevolking bij het erfgoed via evenementen en aan het samenwerken met een enorme basis van vrijwilligers. Met onderwijsinstellingen zijn er afspraken voor stages en onderzoeksprojecten. Samen met Musea Zutphen wordt het erfgoedthemajaar ingevuld, met elk jaar een ander historisch onderwerp dat de erfgoedrijkdom van Zutphen belicht. En tot slot draagt het erfgoedcentrum haar steentje bij aan het promoten van de gemeente en haar vestigingsklimaat.
