Uitgelichte foto: Tom van Eekelen en Fred van den Kieboom lans het Schelde-Rijnkanaal tussen het Brabantse Polre en het Zeeuwse Slikkenburg. © Peter van Trijen/Pix4Profs
Op de fiets even langs het verdronken dorp Polre. Het kan. Met een speciale 3D-animatie wordt het verdwenen dorp onder Halsteren weer terug tot leven gewekt. Aan de overkant van het water kan je op diezelfde manier Fort Slikkenburg bij Tholen bekijken.
Het is onderdeel van een nieuw project van fiets- en wandeltochten langs verdronken dorpen en forten rond het Schelde-Rijnkanaal, onderdeel van de Linie van de Eendracht. Er komt een Zeeuwse en een Brabantse route langs de linie. Die moeten meer toeristen naar de regio trekken.
Wie de kaart erbij pakt, moet echt even goed zoeken waar Polre ligt. „Het ligt nu op een landbouwperceel”, weet Tom van Eekelen, erfgoedkenner en betrokken bij het project vanuit de Zuiderwaterlinie. „We hadden die fietsroute het liefst echt door Polre laten lopen, maar dan moet je over het terrein van de boer en die zag dat niet zitten.”
De Stichting Zuiderwaterlinie die de Linie van de Eendracht weer nieuw leven in wil blazen had zelfs het plan om op de plek waar de kerktoren van Polre heeft gestaan een herinneringspunt te bouwen. „Maar straks kunnen fietsers met een 3D animatie zien hoe en waar het dorp heeft gelegen. Dat is ook heel mooi.”
Polder, Polre op een kaart uit 1570 © West Brabants Archief
Polderdorp Polre
Van Eekelen dook in de geschiedenis van Polre, zocht antieke landkaarten op en verdiepte zich in hoe de kerk van het dorp eruitzag. „Het dorp is ontstaan rond 1200. We weten dat er in de 16de eeuw zo’n 500 mensen in het dorp hebben geleefd. Dat werd toen niet bijgehouden, maar wij tellen zo’n 40 huizen rond de kerk.”
Waar de naam vandaan komt, laat zich raden. „Polre is een verbastering van polder of polderdorp”, legt Van Eekelen uit. „Het is meerdere malen onder water komen te staan. Het dorp is tijdens de Allerheiligenvloed van 1570 overstroomd en later werd het onder water gezet in tegen de strijd tegen de Spanjaarden. De kerktoren is nog lang blijven staan nadat het dorp was verdronken. Wij halen het nu weer boven water.”
Burcht in het slik
Aan de overkant van het Schelde-Rijnkanaal ligt Fort Slikkenburg bij Tholen. Daar is eenzelfde 3D animatie voor in de maak. „De burcht in het slik. Ook zo’n verhaal dat tot de verbeelding spreekt”, weet Fred van den Kieboom, stadsarchivaris van de gemeente Tholen.
„Eerst was het Brabant, toen weer Zeeland en weer Brabant. Na het graven van het Schelde-Rijnkanaal werd de grens weer verlegd naar de gemeente Tholen. Wat veel mensen niet weten is dat de punt van Kop van t Hoofd in Bergen op Zoom ook nog steeds Zeeuws grondgebied is.”
Van den Kieboom en Van Eekelen zijn van plan meer verdronken forten en dorpen in kaart te brengen. Er moeten er honderden zijn. Ze noemen dorpen als Reimerswaal, Westdorpe (bij Tholen), Hildernisse, Lodijke. De meeste forten zijn verdwenen, alleen Fort Maurits en Fort Zeelandia zijn nog herkenbaar in het landschap. De nieuwe fietsroutes moeten de geschiedenis van de dorpen en forten verbinden met het heden.
Zo zijn er plannen voor een groot uitkijkpunt bij Fort Mollegat bij Bergen op Zoom, en bestaat er een plan voor geluidsspiegels bij Oud- en Nieuw-Vossemeer waardoor je over het kanaal heen zou moeten kunnen communiceren. „Of we dat gaan doen, weten we nog niet, maar er zijn genoeg verhalen te vertellen op veel verschillende manieren. We willen de Eendrachtslinie weer terug tot leven wekken. Het tekent de geschiedenis van ons gebied.”
Kaart van voor Schelde-Rijnkanaal, toen het gebied nog rond rivier Den Eendracht lag. © West-Brabants Archief
Bron: Hoe verdronken dorp Polre en Fort Slikkenburg weer boven water komen | Bergen op Zoom | BN DeStem.nl door Marieke Boerefijn | 16 oktober 2025.
