Het Belfort | Groote Markt 1, Sluis
In het gezellige centrum van het Zeeuws-Vlaamse koopstadje Sluis staat het Belfort, het enige Belfort van Nederland. Het Belfort van Sluis werd gebouwd in de 14e-15e eeuw. Een Belfort is van oorsprong een middeleeuwse Vlaamse toren met klokken die werden geluid bij belangrijke gebeurtenissen, bijvoorbeeld bij een brand, de nadering van een vijandelijk leger of de afkondiging van een wet. Later duidde men er het stadhuis mee aan waar de belforttoren deel van uitmaakte. Een Belfort was (en is) het toonbeeld van stedelijke trots, prestige en gezag.
Museum het Belfort
Het Belfort is een gebouw waar veel elementen samenkomen. Het bestuur van de gemeente Sluis zetelt in de raadzaal. Ook huwelijksvoltrekkingen, concerten, lezingen, geschiedenisvertellingen en moderne beeldende kunst bieden de inwoners van Sluis en de vele bezoekers een bijzondere en rijke ervaring.
De raadzaal
De historische raadzaal is de mooiste zaal van het Belfort. Deze is versierd met wapenschilden en balkdecoraties. Verder is de ruimte aangekleed met schilderijen uit de 17e en 18e eeuw, middeleeuwse voorwerpen en een indrukwekkend, uitbundig gedecoreerd vierschaarhek uit de 18e eeuw.
Informatie
Openingstijden: een museumbezoek is mogelijk op woensdag t/m zondag van 13.00 tot 16.30 uur. Het museum is alleen tijdens openingstijden bereikbaar op 06-82484657 of
museumhetbelfort@gmail.com
.
Stadsbeiaardier
Onze stadsbeiaardier Piet Hamelink bespeelt iedere zondag van 15.30 tot 16.30 uur het carillon van het Belfort.
Open Monumentendag
Tijdens Open Monumentendag bezoekt u het Belfort gratis. Deze dag staat er op iedere etage een vrijwilliger om extra uitleg te geven.
Molen de Brak – anno 1739 | Nieuwstraat 26, Sluis
In de middeleeuwen bezat Sluis een tiental molens. Daarvan waren er in 1920 nog maar drie over. De enige overgebleven molen van Sluis op ’t Meul’ende (Moleneind) is molen
De Brak
. Deze windkorenmolen werd genoemd naar een Frans jachthondenras (Braque). Zij steken hun neus in de wind tijdens het jagen, net zoals de molen zijn wieken tegen de wind richt voor een zo goed mogelijk rendement. De molen werd gebouwd in 1739 en was de eerste stenen molen in de streek. Boven de deur aan de noordzijde bevindt zich een gevelsteen met verwijzing naar de naam. In 1944 brandde De Brak door oorlogsgeweld af. In 1950 werd de molen gerestaureerd. De laatste restauratie was in 2011. De molen is een zogenaamde ‘bovenkruier met stelling’ met zes zolders.
De Kap
De Kapzolder kan 360° draaien op de windrichting. Het bovenaanzicht laat de belangrijkste onderdelen zien van de kap met hun specifieke benaming. Dit aanzicht laat u het Engels kruiwerk zien dat in deze molen gemonteerd is. Dit kruiwerk maakt het mogelijk om de kap met het wiekenkruis op de wind te kruien (draaien). Op deze zolder ziet u de grote liggende gietstalen as. Deze as is gegoten in gieterij ‘De Prins van Oranje’ in Den Haag. Het hier omheen gebouwde grote bovenwiel, ook wel remwiel genoemd, is omgeven door vangstukken van wilgen- of olmenhout. Deze zijn met elkaar verbonden door middel van maanijzers en liggen vast aan het rechtse voeghout. Met de draairichting van dit wiel mee is het andere einde verbonden aan de vangbalk. Bij een neergaande beweging spant deze de vangstukken rondom het wiel en zet daarmee de rem in werking. Dit noemen we het vangen van de molen.
De Maalzolder
De Kruilier is een systeem dat het mogelijk maakt om het wiekenkruis in de windrichting te kruien. Dit gebeurt door middel van de verbonden schuine schoren, de dwarsbalken die door de kap steken (de korte en de lange spruit) en het ondersteunend Engels kruiwerk dat onder de kap zit. Het wiekenkruis bestaat uit een binnen- en buitenroede. Deze zijn geborgd met keerklossen, roewiggen en spitijzers. Een roede heeft op deze molen een totaallengte van 23,80 meter. De roedeopbouw, of het wiekenkruis, is hier uitgerust met het systeem van ‘Van Bussel’ met remkleppen. De roede is voorzien van een stroomlijnneus en de zeeg van het hekwerk is minder diep gezet. Deze lepelvorm heeft voordelen, zoals een verminderde zeilslag, hogere trekkracht, regelmatiger draaien van de molen en een goede aërodynamische werking door de stompe neus. Daarnaast is het stormveilig omdat het windvangend oppervlak kleiner is en de remkleppen bij een te hoge snelheid in werking treden. U treft er ook het lichtwerk, dat nodig is om de juiste druk van de draaiende lopersteen op de ligger te geven. De snelheid, het invallend graan en de druk op de lopersteen bepalen de grof- of fijnheid van het te malen product.
De Steenzolder
Hier ziet u de verbindingen vanaf de bovenas tot aan de koppelstenen. Het mag duidelijk zijn dat het grote spoorwiel het kleinere wiel een grotere snelheid geeft: de grote ‘vinding’ als het gaat over wielen en assen. De verhouding in deze molen is 1 op 5,5. Dat wil zeggen dat één omwenteling van het wiekenkruis, vijf en een halve omwenteling aan de lopersteen is.
Molenbezichtiging en winkel
De molen is nog steeds actief en toegankelijk. Het beloont u vanaf de bovenstelling met een panoramisch zicht over Sluis. U kunt ons meel in de molen kopen. Het meel uit de molen gebruiken we in onze brasserie voor het bereiden van lekkernijen! Ook een Hollands souvenirtje, zoals een Delfts blauw molentje of een houten klompje, kunt u hier kopen.
Brasserie
Het meel dat de molen maalt, gebruiken we in onze brasserie voor het bereiden van onze artisanale molenaarspannenkoeken. Maar ook bakken we appelbollen, appeltaart, wafels en poffertjes. U kunt hiervan genieten in onder andere onze wintertuin of op het ruime terras.
Entreeprijzen en contact
Voor meer informatie over de openingstijden, de entreeprijzen, locatie en contactpersonen kunt u terecht op de website
www.molenvansluis.nl
of via tel. 0031 (0)117-461250.
De Kruisdijkschans | Kruisdijk 1, Sluis
Op zaterdag 13 september 2025 tussen 11.00 en 16.00 uur opent Het Zeeuwse Landschap de deuren van De Kruisdijkschans in Sluis. De Kruisdijkschans, gelegen tussen Sluis en Aardenburg, ligt in rij met de Elderschans, de Krabbeschans en de Olieschans en maakt deel uit van de Staats-Spaanse Linies. Een bewoner van de Kruisdijkschans vertelt u van alles over de Kruisdijkschans vroeger en nu. De verhalen brengen het monument en de buitenplaats tot leven.
De Kruisdijkschans is in 1640 aangelegd als één van de vele verdedigingswerken in die streek. Het is een zogenaamde redoute, een kleine geheel omsloten veldschans. Dit was tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Nadat met de Vrede van Munster een einde kwam aan deze oorlog, was de Kruisdijkschans militair gezien niet meer van belang. Het gebouw is hierna verwaarloosd. In 1762 kwam het in bezit van de familie Hennequin. Zij bouwden het om tot een landhuis. Honderd jaar bleef het in gebruik als landhuis. Rond 1920 werd het een boerenbedrijf. Hierbij bleef het woonhuis behouden, maar het raakte in verval. Mede dankzij de Nationale Postcode Loterij is deze bijzondere plek behouden en in ere hersteld. Hiermee bleef een cultuurhistorische parel behouden.
Flora en Fauna
Op het perceel van de Kruisdijkschans staan huisweitjes, heggen, knotbomen en hoogstamfruitbomen. Deze versterken de plattelandsnatuur. In de omgeving broeden ook verschillende vogels, waaronder de zomertortel, steenuil, veldleeuwerik, roodborsttapuit en grasmus. Ook de zeldzame boomkikker is teruggekeerd.
Contactgegevens
De Kruisdijkschans
Kruisdijk 1
4524 KS Sluis
www.hetzeeuwselandschap.nl/natuurgebieden/kruisdijkschans
